Bên cạnh các giống dưa thuần chủng truyền thống, một số loại dưa lưới có nguồn gốc đến từ Nhật Bản hiện cũng đang được ưa chuộng trên thị trường Việt Nam. Nắm được cách trồng dưa lưới Nhật Bản theo đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ mang lại hiệu quả kinh tế rất cao cho bà con.
1. Đặc điểm của dưa lưới Nhật Bản
Dưa lưới Nhật Bản có nhiều giống đa dạng, có thể kể tới là giống dưa Ichiba, một loại dưa vô cùng nổi tiếng tại thị trường Nhật, có quả to, dáng bầu dục, vị ngọt thơm và giòn rất hợp với khẩu vị người Việt.
Ngoài ra, giống dưa lưới Taka hay còn gọi là Galia Melon là loại dưa Nhật có họ bầu bí, cũng được trồng nhiều ở các tỉnh miền Tây và đồng bằng sông Hồng. Loại quả này thường có lớp vỏ dưa màu vàng ươm, các gân trắng đan xen vào nhau, ruột dưa xanh nhạt, thịt quả mềm, ngọt và ít hạt.
Các giống dưa lưới thuần chủng của Nhật không kén đất, rất dễ trồng, năng suất cây trồng cao, quá trình sinh trưởng ngắn. Đặc tính này đã mang lại hiệu quả cao cho sự phát triển của ngành trồng dưa, nhất là khi ngành công nghiệp đang trong quá trình chuyển giao công nghệ cây trồng.
Việc mở rộng quy mô gieo trồng giống dưa lưới của Nhật Bản đã đem lại sự đa dạng cho thị trường, nâng cao vị thế của dưa lưới đồng thời tạo cơ hội cho ngành xuất khẩu trái cây của Việt Nam phát triển. Trung bình 1 vụ mùa trồng dưa có thể thu hoạch được 3,5 tấn dưa/1000m2.
Không chỉ được trồng ở các trang trại và vựa dưa lớn dưới hình thức gieo trồng trong nhà màng hoặc thủy canh, dưa lưới Nhật Bản cũng có thể trồng đơn giản trong các chậu hoặc thùng xốp tại nhà, thích hợp với nhu cầu của các gia đình.
Mặc dù các loại dưa của Nhật có giá cao hơn so với dưa lưới truyền thống, loại quả này vẫn rất được ưa chuộng trên thị trường. Dưa lưới cũng có chứa nhiều chất dinh dưỡng, vitamin, chất xơ tốt cho sức khỏe, ngăn ngừa tim mạch và ung thư.
2. Cách trồng dưa lưới Nhật Bản
Quá trình nhân giống dưa lưới được chia thành nhiều giai đoạn, thời gian trung bình cho một vụ dưa từ lúc ươm mầm tới khi thu hoạch là khoảng 70- 75 ngày. Trong điều kiện thời tiết thuận lợi, dưa lưới có thể trồng thành 4 vụ trong năm.
Kỹ thuật gieo trồng và chăm sóc các dòng dưa lưới ngoại lai từ Nhật Bản có những điểm khác biệt so với giống dưa trong nước, đặc biệt, bà con có thể trồng dưa bằng nhiều phương pháp đa dạng, trong đó, hình thức trồng dưa trong nhà màng là phổ biến nhất và đang được ứng dụng nhiều ở các tỉnh.
Nhà màng có môi trường thuận lợi cho cây sinh trưởng, có thể chắn mưa chắn gió, hạn chế nắng gắt, ngăn chặn côn trùng để cây dưa lớn nhanh, quả dưa có độ lớn đồng đều, to tròn và có vị thơm ngon. Trong nhà màng, các chủ đầu tư sẽ trồng trung bình 2500 chậu/1000m2.
2,1. Chuẩn bị
- Hạt giống
Hiện nay, các giống dưa lưới Nhật Bản đang được cung cấp tại một số địa chỉ uy tín, các vựa trồng trái cây lớn, hạt giống dưa ưu việt và thuần chủng dòng F1 của Nhật cho tỉ lệ nảy mầm cao và khả năng sinh trưởng tốt, thích hợp với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm của Việt Nam.
- Giá thể
Loại giá thể phù hợp để trồng dưa Nhật bao gồm đất sạch, trấu tươi, phân hữu cơ và một số loại nấm đối kháng. Trong đó, phân hữu cơ là phân trùn quế hoặc phân chuồng hoai đã được ủ. Ngoài ra, đất trồng cũng phải đảm bảo chất lượng, đất sạch và không có cỏ dại, tơi xốp, độ thoáng khí cao.
- Khay ươm hạt giống
Quá trình gieo trồng trong nhà màng cần sử dụng khay ươm hạt, khay ươm thường làm từ xốp, mỗi khay ươm được khoảng 50 hạt.
- Nhà màng
Nhà màng phải được xây dựng trên một khu đất rộng, cố định phần khung xung quanh bằng các thanh sắt chịu tải, mái nhà lắp cố định và bao xung quanh là lớp màng có chất liệu polyme. Ngoài ra, bà con có thể đặt thêm các tấm lưới có lỗ dày để ngăn côn trùng.
- Hệ thống tưới nước nhỏ giọt
Công đoạn tưới nước trong nhà màng được thực hiện hoàn toàn tự động, hệ thống tưới sẽ bao gồm bể chứa, máy bơm nước, ống dẫn, ống PVC, đầu tưới để nâng cao hiệu suất và cấp nước thường xuyên cho tất cả các cây.
2,2. Quá trình trồng dưa lưới Nhật Bản
Hạt giống dưa sẽ được ủ và ươm mầm trên các khay giá thể. Ngâm hạt vào nước khoảng 2- 4 tiếng sau đó ủ ẩm rồi mới tiến hành gieo hạt vào giá thể, đối với từng vụ mùa, thời gian cây ra 2 lá thật có thể kéo dài từ 7 đến 15 ngày.
Sau khoảng vài ngày, hạt giống tách mầm, cây ra lá và được được chuyển sang trồng trong chậu, máng nhựa hoặc túi PE với 1 cây/chậu. Nếu cây được trồng trực tiếp dưới đất thì phải tiến hành lên luống trước khi trồng. Khoảng cách giữa các cây ít nhất 40cm, đủ diện tích cho cây phát triển và lấy chất dinh dưỡng.
Ngay sau khi chuyển sang trồng đất, bà con lấp nhẹ lớp đất quanh gốc và rắc thêm một lớp vôi bột để hạn chế nguy cơ mắc bệnh cho cây.
2,3. Cách chăm sóc cây dưa lưới Nhật Bản
Để chăm sóc được các giống dưa lưới Nhật Bản, bà con cần làm đúng các kỹ thuật và lưu ý những yếu tố quan trọng.
- Tưới nước đều đặn cho cây 2 lần/ngày, thường là sáng và chiều muộn để duy trì độ ẩm, khi cây lớn khoảng 15- 20 ngày và ra quả thì hạn chế lượng nước, cân đối lượng nước vừa đủ theo thời tiết để tránh nứt quả.
- Bón thêm các loại phân hữu cơ, phân chuồng, đạm, lân và kali cho cây trồng theo 3 giai đoạn chính là khi cây bắt đầu ra 3- 4 lá, khi cây đã đậu quả non và khi quả hình thành vân lưới bên ngoài vỏ. Phân bón cần được hòa với nước và tưới theo tỉ lệ phù hợp.
- Cắt bỏ lá từ phần dưới gốc cây đến lá thứ 10, bỏ nhánh phụ xung quanh, bấm các ngọn trên nhánh dài để cây ra ngọn nách. Ngắt bớt hoa trên cây và giữ lại một số hoa cái và lá cạnh bông hoa cái.
- Thụ phấn cho các bông hoa cái có hình thức đẹp, thường là hoa nằm ở vị trí lá thứ 10 để cây ra 3- 4 quả.
- Ngắt bớt hoa trên cây đối với những cây có nhiều hoa đậu quả, nên để lại một số trái dưa to, hình thức đẹp, quả chắc và khỏe mạnh để tăng chất lượng quả khi thu hoạch.
- Treo quả khi trái dưa bắt đầu to dần, trọng lượng quả tăng, bà con dùng dây dài trên quả lên trên các thanh sắt để tránh gãy cành.
2,4. Một số phương pháp phòng bệnh cho cây dưa lưới Nhật Bản
Các dòng dưa lưới của Nhật rất dễ bị tấn công bởi côn trùng gây hại và gặp phải các bệnh phổ biến từ môi trường như phấn trắng, vàng lá, lá nhăn, vì thế, việc chăm sóc cây cần được tiến hàng kỹ lưỡng.
Để phòng ngừa và giảm nguy cơ sâu bệnh, bà con nên dùng các loại thuốc bảo vệ thực vật có chứa các hoạt chất Hexaconazole, Validamycin, Mancozeb, Metalaxyl… phù hợp với từng bệnh khác nhau. Trong trường hợp cây héo rũ thì bà con cần tăng cường phân bón để cung cấp thêm dinh dưỡng cho đất.
Ngoài việc dùng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật thì các cây bị bệnh phải được tách riêng ra khỏi vườn để không làm lan sang cây khác.
Với hiệu quả gieo trồng và năng suất cao, dưa lưới Nhật Bản chắc chắn sẽ còn mang lại nguồn lợi kinh tế lớn hơn cho bà con trong tương lai đồng thời cung cấp thêm nhiều giống dưa mới nhằm đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng.
