Măng tây là một loại rau giàu chất dinh dưỡng và có giá trị kinh tế cao. Biết cách ươm mầm và chăm sóc cây đúng quy trình kỹ thuật sẽ làm cho năng suất cây trồng tăng cao hơn.
1. Các bước chuẩn bị trồng măng tây
- Thời vụ
Măng tây thường được trồng thành 2 vụ trong năm là vụ thu đông (cuối tháng 8 đến đầu tháng 3 năm sau) và vụ xuân hè (cuối tháng 2 đến tháng 6). Trong đó, vụ xuân hè thường được trồng phổ biến hơn.
Vào mỗi vụ, hạt giống măng tây cần phải được ủ và ươm mầm vào thời điểm có nhiệt độ thích hợp để cây phát triển tốt nhất. Mức nhiệt thích hợp cho cây sinh trưởng là 25- 30 độ C.
- Đất trồng
Mặc dù là một loại cây được trồng phổ biến nhưng măng tây khá kén đất. Loại đất sử dụng để ươm mầm phải đảm bảo có độ phì nhiêu cao, giàu phù sa và chất dinh dưỡng. Tầng đất canh tác dày khoảng 30- 40 cm, độ ẩm trung bình của đất dao động 65- 70% và độ pH từ 6,6- 7,0.
Một số loại đất phổ biến dùng cho trồng măng tây là đất phù sa, đất thịt nhẹ, đất pha cát. Đặc biệt, măng tây là loại cây ưa ánh sáng, bà con nên trồng cây ở những nơi thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tránh các vùng có các loại đất phèn, nhiều sỏi đá hoặc bị ngập úng để đảm bảo năng suất trong mỗi vụ mùa.
- Hạt giống
Hạt giống măng tây được chia thành 3 dòng chính là hạt giống thuần (dòng F1), hạt giống lai (dòng F2) và hạt giống tạp (dòng sau F2), trong đó, dòng F1 có tỉ lệ nảy mầm và khả năng sinh trưởng cao nhất.
Hạt giống được chọn phải có chất lượng tốt, đạt tiêu chuẩn cấp xác nhận, phù hợp với vùng sinh thái và đáp ứng nhu cầu thị trường.
- Nguyên vật liệu khác
Chuẩn bị các loại phân bón cho cây trong suốt quá trình sinh trưởng bao gồm phân bón lót, phân bón thúc, phân vi sinh. Ngoài ra, bà con cũng cần có bình tưới nước dung tích lớn để tưới cây trên diện rộng và một số loại dung dịch khác để kích thích tăng trưởng hoặc diệt trừ sâu bệnh.
2. Các bước trồng măng tây
Bước 1: Ngâm và ủ hạt giống măng tây
Hạt giống măng tây sau khi chọn lọc mang ra phơi nắng khoảng 3 giờ cho hạt khô, sau đó, rửa sạch và tiến hành ngâm khoảng 20- 24 tiếng. Trong khi ngâm, nước cần giữ độ ấm khoảng 45 độ C và được thay liên tục 4 tiếng/lần.
Sau khi ngâm, vớt hạt và rửa sạch bụi bẩn, loại bỏ hạt lép và bắt đầu ủ. Bà con có thể ủ hạt trên tấm lưới tối có rải tro nếu số lượng hạt nhiều, hoặc ủ bằng vải tối màu ẩm nếu số lượng hạt ít.
Trong khi ủ, để hạt ở nơi kín gió, khuất ánh sáng, cấp nước thường xuyên. Tùy thuộc vào điều kiện môi trường mà trong khoảng từ 3 ngày cho đến 12 ngày hạt sẽ tách mầm.
Để biết chi tiết hơn bạn có thể tham khảo bài viết: Cách ủ hạt măng tây nảy mầm nhanh.
Bước 2: Ươm hạt
Sử dụng các bầu đất nhỏ để ươm hạt. Trước khi ươm, dùng đầu đũa hoặc đầu ngón tay ấn xuống đất để tạo lỗ sâu 1- 2cm rồi gắp hạt bỏ vào lớp giá thể, lấp nhẹ bằng một lớp trấu dày, tránh vùi chung tất cả hạt giống vào cùng một bầu. Tạo lỗ thoát nước ở bầu đất và tưới nước thường xuyên cho mầm cây.
Sau khoảng 3- 5 tháng gieo hạt, cây đã có rễ, chọn những cây mẹ khỏe mạnh và đem trồng trực tiếp vào đất.
Bước 3: Làm đất và lên luống
Trước khi tiến hành trồng cây, đất phải được cày bừa cho tơi xốp, san phẳng, dọn sạch cỏ dại trước 2 tháng, cách 15 ngày cần 1 lần, diệt hết nấm mốc trước ít nhất 10 ngày để tránh gây bệnh cho cây trồng.
Khi lên luống, xẻ rãnh thoát nước rộng 20- 40cm và sâu khoảng 20- 60cm, phủ đất lên mặt luống và san thêm cát cho dày nền. Trước khi ươm, tưới nước lên đất để tạo độ ẩm và bón thêm phân vi sinh.
Bước 4: Trồng cây
Trồng cây đã ươm vào đất, trung bình 500g hạt giống đã tách mầm sẽ đủ trồng trên mảnh đất rộng 1 ha, mật độ khoảng 18.000 cây/ha.
Khi trồng, nhấc cây khỏi bầu đất, vùi kín xuống các hố đất và lấp đất để giữ chặt gốc cây và giúp cây đứng thẳng, phủ thêm một lớp tro, mùn và phân chuồng để gốc đôn cao khoảng 5 cm. Các hố đất nên cách nhau khoảng 30cm, mỗi hàng cách 1,5m để đảm bảo thông thoáng.
3. Cách chăm sóc cây măng tây
Thời gian để trồng một măng tây từ lúc ươm mầm cho đến khi thu hoạch sẽ kéo dài từ 6 đến 9 tháng tùy thuộc vào điều kiện môi trường. Đặc biệt, giai đoạn bón phân và chăm sóc luôn cần phải được thực hiện cẩn thận để đảm bảo cây sinh trưởng tốt.
- Tưới nước cho cây
Măng tây cần phải được tưới nước thường xuyên để duy trì độ ẩm, nhất là vào mùa hè, bà con nên lưu ý tưới 2- 3 lần/ngày, vào buổi sáng và buổi chiều sau 17h để tránh làm giảm khả năng sinh trưởng của các mầm măng.
Trong mùa mưa, bà con cũng cần phải kiểm tra mực nước, không để đất ngập úng, dễ làm cho rễ cây măng bị thối và chết gốc.
- Bón phân
Sau khoảng 15- 20 ngày từ khi ươm cây, bà con sẽ tiến hành bón thúc lần đầu, sử dụng loại phân phức hợp NPK đầu trâu và vôi để pha với nước và tưới vào gốc cây. Phân bón không chỉ bổ sung thêm chất dinh dưỡng, kích thích cây phát triển mà còn phòng trừ được sâu bệnh.
Trong thời kỳ sinh trưởng, măng tây cần được bón thúc định kỳ khoảng 10- 15 ngày/lần cho đến khi thu hoạch. Ngoài phân NPK, một số loại phân bón vi sinh như Wegh, GA3 hay Agrostim cũng có thể bón cho cây.
- Vun xới đất và làm cỏ
Vun xới đất cho gốc cây sẽ bảo vệ rễ của măng tây ngay từ khi mới bắt đầu bén vào đất. Đất được xới đều sẽ giúp bộ rễ khỏe mạnh và cắm sâu hơn vào đất.
Ngoài ra, phần gốc cây phải được dọn sạch thường xuyên, liên tục để không tạo điều kiện cho cỏ dại mọc nhiều. Trong trường hợp cỏ mọc nhanh, bà con có thể phun một số loại thuốc diệt cỏ chuyên dụng cho măng tây để tăng hiệu quả.
- Tỉa cành và cắt ngọn
Vào khoảng tháng thứ 4- 5 sau khi ươm, cây măng tây sẽ bắt đầu mọc thêm nhiều thân mới. Tuy nhiên, một bụi măng thường chỉ có 4 đến 6 cây mẹ khỏe mạnh và có thể khả năng thu hoạch, vì thế, bà con cần cắt tỉa, bỏ bớt đi các cây già, cành lá rậm xung quanh gốc để tạo môi trường thông thoáng cho cây mẹ sinh trưởng.
Từ tháng thứ 6, cây măng tây sẽ cao dần lên, lúc này, cây mẹ cần được cắt ngọn, mỗi bụi măng chỉ nên cao khoảng 1- 1,2m để cây có thể trổ thêm măng con.
- Phòng ngừa và trị nấm, sâu bệnh
Măng tây rất dễ bị tấn công bởi các loại sâu và côn trùng gây hại, vì thế, điều kiện đất trồng luôn phải đảm bảo thông thoáng, đủ độ ẩm, nhiệt độ. Để phòng ngừa sâu bệnh, bà con có thể phun trước thuốc trừ sâu.
Đối với hiện tượng rầy rệp, bọ trĩ hay các loại nấm mốc làm cây thối rễ, khô héo, bị bệnh sương mai thì bà con cũng nên dùng luân phiên một số loại thuốc chuyên dụng như Confidor, Kasai, Kasumin, Carban… để diệt trừ nguy cơ bệnh.
Trung bình tuổi thọ của một cây măng tây sẽ kéo dài từ 20 đến 30 năm, trong vài năm đầu, sản lượng thu hoạch thường không cao. Tuy nhiên, từ năm thứ 4, cây sẽ bắt đầu sinh trưởng khỏe mạnh hơn, bà con nên tiến hành quy trình chăm sóc cây kỹ lưỡng để tạo điều kiện cho vụ mùa thu hoạch đạt năng suất cao và cây có chất lượng tốt nhất.
