Măng tây trắng vốn có nguồn gốc từ châu Âu và được trồng tại Việt Nam bằng phương pháp thủ công. Với công nghệ nhân giống hạt giống măng tây trắng và kỹ thuật trồng cây đạt chuẩn, bà con có thể trồng và thu hoạch được măng trắng chất lượng với giá trị dinh dưỡng cao.
1. Đặc điểm của măng tây trắng
Măng tây trắng trước đây không được sử dụng phổ biến tại Việt Nam mà chủ yếu là ở các nước Âu Mỹ. Cây măng tây có phần ngọn dùng để chế biến món ăn, lá và hoa để trang trí và hạt để nhân giống trong các vụ mùa.
Cây măng có thân dài, búp tròn, mỗi cây cao khoảng 25- 27cm, măng trắng có phần ngọn rất mềm và cứng dần ở phía cuối. Ngọn măng trắng vị ngọt thanh, mùi thơm nhẹ và dễ ăn hơn so với măng xanh.
Đặc biệt, măng tây cũng được coi là “vua” của các loại rau nhờ chứa rất nhiều các dưỡng chất đa dạng, chỉ trong 100g măng đã có hơn 2,1% chất xơ, 2,2% đạm, 3,9% carbohydrate cùng vitamin B1, B2, B3, B5, B9… mà lại chỉ có 0,1% chất béo, thích hợp cho tất cả mọi người.
Việc lựa chọn măng tây trắng trong các bữa ăn sẽ giúp cải thiện tim mạch, hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch, làm chậm quá trình lão hóa, giảm cân, ngăn ngừa dấu hiệu dị tật bẩm sinh cho thai nhi và còn bảo vệ bạn khỏi nguy cơ các bệnh ung thư.
2. Cách trồng cây măng tây trắng
2.1. Thời vụ trồng phù hợp
Măng tây trắng được gieo trồng thành 2 vụ trong năm. Thời gian vụ thu đông kéo dài từ cuối tháng 8 đến tháng 3 năm sau, vụ xuân hè từ cuối tháng 2 đến tháng 6.
2.2. Chuẩn bị
- Hạt giống măng tây trắng
Hạt giống măng tây trắng trên thị trường có số lượng ít hơn so với măng tây xanh, mức giá trung bình của hạt măng trắng hiện đang là 600 đồng/hạt. Ngoài ra, bạn có thể dùng hạt giống măng xanh để trồng bằng phương pháp thủ công. Hạt giống cây măng có thể trồng trung bình 20.000 cây/ha.
- Đất trồng
Đất ươm sử dụng đất sạch kết hợp với tro trấu, các loại phân hữu cơ như phân chuồng, phân trùn quế, phân xanh, cày xới đất trước ít nhất 10 ngày và dọn sạch cỏ, bón vôi để diệt trừ sâu.
Ngoài ra, đối với đất trồng, bà con tiến hành làm đất trước 2 tháng theo quy trình 15 ngày/lần. Loại đất phù hợp nên có độ pH 6,5- 7 như đất phù sa, đất thịt nhẹ, đất pha cát…
Lần đầu, cày đất sâu khoảng 50cm, dọn cỏ và phun các loại thuốc trừ sâu.
Lần thứ hai, tiếp tục cày xới đất cho đều, rải thêm vôi lên mặt đất và phơi nắng để diệt nấm.
Lần thứ ba, bón lót cho đất bằng phân chuồng ủ hoai trộn đều với rơm rạ, tro, mùn mục và phân trùn quế để tăng chất dinh dưỡng cho đất.
Lần thứ tư, cày xới cho đất tơi xốp, san phẳng bề mặt đất rồi làm rãnh thoát nước rộng khoảng 20- 30cm và lên luống cao 30cm so với mặt đất phẳng và rộng 1m.
Lần thứ năm, bón lót thêm một lần với hỗn hợp phân hữu cơ đã trộn và tiếp tục xới đất trên các luống, lưu ý cày hai bên để luống có độ dốc vừa phải.
- Bầu ươm măng tây
Bầu ươm cây măng tây trắng nên dùng túi nilon tối màu có khả năng phân hủy và đục thêm lỗ ở dưới đáy để thoát nước.
2.3. Các bước tiến hành
- Bước 1: Ngâm và ủ hạt giống măng tây
Trước khi gieo trồng, đem hạt ra phơi nắng khoảng 2 tiếng buổi chiều, sau đó chà rửa bụi bẩn và ngâm hạt vào nước ấm khoảng 45 độ C trong 20 giờ, lưu ý thay nước ấm ít nhất 4 tiếng/lần.
Nếu ủ hạt măng tây tại nhà với số lượng ít, bạn dùng vải tối màu thấm ẩm bọc hạt giống, đặt ở nơi kín gió, tránh ánh sáng trong khoảng 7- 12 ngày, khi ủ nên phun nước ấm cho hạt 12 tiếng/lần.
Đối với việc trồng măng tây số lượng lớn, chuẩn bị nhiều lớp tro trấu hoặc mùn cưa dày khoảng 1,5cm phủ lên nhau. Sau khi rải hạt, phủ thêm một lớp tro che kín hạt và đậy bằng tấm lưới tối màu, trung bình tưới nước cho hạt 2 lần/ngày.
- Bước 2: Ươm hạt giống cây măng tây
Thời gian ươm có thể kéo dài đến 2- 3 tháng tùy thuộc vào từng loại hạt giống. Bà con tiến hành cho đất vào trong bầu ươm, tưới nước trực tiếp và tạo các lỗ sâu khoảng 1- 2cm để đặt hạt giống.
Lưu ý mỗi lỗ đất chỉ nên đặt 1 hạt giống, sau khi rải hạt, lấp đất và phủ thêm một lớp tro trấu mỏng hoặc đất sạch tơi xốp và tưới nước để duy trì độ ẩm và chất dinh dưỡng cho cây thích nghi.
- Bước 3: Trồng cây măng
Sau khoảng thời gian ươm, cây sẽ bắt đầu mọc rễ. Khi cây đã cao khoảng 25- 30cm và trên thân có một vài nhánh nhỏ, bạn ưu tiên chọn những cây măng trắng khỏe mạnh, tươi tốt, không có biểu hiện sâu bệnh để đem trồng xuống đất.
Lưu ý, đối với hạt giống măng tây trắng trồng thủ công, khi cây bắt đầu nhú mầm trên bầu ươm, bà con dùng ống nước đường kính 3- 4cm chụp lên mầm và bịt kín đầu còn lại để cây không tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng. Sau một thời gian, mầm non chuyển thành màu trắng thì tiếp tục gieo trồng xuống đất.
3. Chăm sóc măng tây trắng
- Trong khi ươm mầm, hạt giống cần được tưới 2 lần/ngày. Vào mùa hè, bạn nên tưới cây sau 17h chiều, tránh lượng nước tưới quá nhiều làm úng rễ.
- Khi mầm cây nhú lên khỏi mặt đất, bón thúc bằng phân NPK pha loãng với nước theo tỉ lệ 15:15:15. Thời gian bón thúc định kỳ khoảng 15- 20 ngày/lần, lượng phân NPK pha tỉ lệ 16:16:8, ngoài ra có thể kết hợp thêm các loại phân bón vi sinh như GA3, Wehg…
- Măng tây sau khi trồng 1 tháng, lên ngọn cao trên 1m thì cần tiến hành cắm cọc, giăng dây cước thành hàng đôi kẹp hai bên thân để giữ cây đứng thẳng.
- Sau 3- 4 tháng, cây măng ra nhiều thân mới, bạn nên cắt tỉa bớt các ngọn xung quanh, lá cây rậm dưới gốc, mỗi bụi chỉ giữ lại 4- 6 cây mẹ khỏe mạnh.
- Thường xuyên vun xới đất ở gốc để tăng độ thông thoáng và bảo vệ rễ cây.
- Cây măng rất dễ có biểu hiện sâu bệnh hoặc bị các loài rầy rệp tấn công, vì thế bạn nên chú ý làm sạch cỏ dại, sử dụng các loại thuốc phun như Confidor, Actamex, Kasai… để ngăn bệnh nấm và côn trùng làm cây héo rũ, thối gốc.
Măng tây trắng trồng trong khoảng 6- 7 tháng đã có thể thu hoạch, thời gian thu hoạch trung bình 15 ngày/lần, cây măng đã hái đặt ở nơi thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Măng trắng rất dễ kết hợp cùng các loại thịt và chế biến thành nhiều món ăn đa dạng cho hương vị thơm ngon, hấp dẫn.
